Là ng??i t?ng nghiên c?u và gi?ng d?y v? án l? t?i Pháp trong su?t 15 n?m, tôi có th? kh?ng ??nh dù n??c theo h? th?ng thông lu?t hay pháp lu?t thành v?n thì án l? v?n r?t c?n thi?t. N?u coi h? th?ng pháp lu?t nh? m?t b?a c?m thì án l? là m?t bát canh ngon, thi?u bát canh ?y thì b?a c?m thi?u s? ??m ?à. V? lý lu?n, n?u pháp lu?t quy ??nh ??y ?? và rõ ràng cho t?ng hoàn c?nh c? th? thì không c?n ??n án l?. Nh?ng th?c ti?n ch?ng minh pháp lu?t không bao gi? ??y ??, rõ ràng và chi ti?t nh? th? mà nó luôn l?c h?u so v?i cu?c s?ng. ??c bi?t, v?i các v?n ?? pháp lý có nhi?u quan ?i?m khác nhau, trái chi?u nhau nh? ? Vi?t Nam thì r?t c?n án l?. Th?c t? khi xét x?, TAND T?i cao v?n ??a ra h??ng gi?i quy?t c?a mình nh? m?t d?ng án l? nh?ng ch?a ???c ghi nh?n chính th?c. ? Pháp, án l? tuy không ???c ghi nh?n trong lu?t nh?ng th?c t? nó v?n t?n t?i và áp d?ng. Trong kho?ng 200 n?m nay, Tòa án T?i cao Pháp ?ã công b? hàng ngàn b?n án l?. T? ?ó, th? h? làm lu?t tr??c truy?n n?i dung án l? cho th? h? làm lu?t gia sau. Vi?t Nam c?ng có th? phát tri?n án l? theo h??ng c?a Pháp nh?ng th?i gian s? r?t lâu, không phù h?p v?i yêu c?u và nhu c?u phát tri?n c?a xã h?i. Do ?ó, chúng ta nên phát tri?n án l? theo mô hình c?a Th?y S?, t?c ghi nh?n án l? trong v?n b?n quy ph?m pháp lu?t. Ngh? quy?t s? 48 và Ngh? quy?t s? 49-2005 c?a B? Chính tr? (v? c?i cách t? pháp) ?ã giao cho TAND T?i cao nhi?m v? phát tri?n án l?. G?n ?ây, chánh án TAND T?i cao c?ng ?ã ban hành quy?t ??nh (s? 74 ngày 31-10-2012) phê duy?t ?? án phát tri?n án l?. ?ây là nh?ng ??ng thái r?t tích c?c nh?ng c?n c? th? h?n b?ng cách ghi nh?n trong Hi?n pháp và nh?ng v?n b?n lu?t có giá tr? cao và r?ng h?n nh? Lu?t T? ch?c tòa án và B? lu?t Dân s?, B? lu?t T? t?ng dân s?… Có nh? th? án l? m?i nhanh chóng ?i vào cu?c s?ng và phát huy hi?u qu? trong quá trình h?i nh?p c?a n??c ta. PGS-TS ?? V?N ??I, Tr??ng khoa Lu?t dân s? ?H Lu?t TP.HCM Vietrustlaw firm – NGU?N T?P CHÍ PHÁP LU?T
|
|